List otwarty polskich lekarzy katolickich dotyczący przyjmowania komunii św. na ręke
LIST OTWARTY POLSKICH LEKARZY KATOLICKICH W SPRAWIE ZAGROŻEŃ
ZWIĄZANYCH Z PRZYJMOWANIEM KOMUNII ŚWIĘTEJ NA RĘKĘ
Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Stanisław Gądecki
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
Skwer Kard. Stefana Wyszyńskiego 6
01-015 Warszawa
Białystok,
7.10.2020
Do Biskupów, Kapłanów oraz Sióstr i Braci w wierze Kościoła katolickiego.
Zaniepokojeni jesteśmy faktem, że w ostatnich miesiącach ze strony wielu kapłanów płynie zachęta
(a w niektórych parafiach wręcz nakaz!) do przyjmowania Komunii Świętej na rękę jako formy
bardziej higienicznej i rzekomo chroniącej wiernych przed zakażeniem SARS-CoV-2.
Nie wiemy, na jakiej podstawie, a zwłaszcza w oparciu o jakie badania naukowe zbudowano taką
tezę i jakie przesłanki medyczne ją potwierdzają. Uważamy, że z punktu widzenia medycznego nie
można traktować udzielania Komunii Świętej na rękę jako formy bardziej bezpiecznej, niż
przyjmowanie Komunii Świętej do ust.
Z punktu widzenia medycznego udzielanie Komunii Świętej bezpośrednio do ust i w postawie
klęczącej jest formą zdecydowanie bezpieczniejszą i właściwszą, niż przyjmowanie Komunii
Świętej do ręki i na stojąco.
Ludzkie ręce stanowią miejsce kontaktu pomiędzy środowiskiem zewnętrznym człowieka a jego
ciałem. Prace wielu autorów podkreślają, że na naszych dłoniach mogą znajdować się bardzo liczne
drobnoustroje potencjalnie chorobotwórcze. A są to między innymi: Staphylococcus aureus –
bakteria wywołująca ropne infekcje skóry i tkanki podskórnej oraz posocznicę; bakterie z grupy
Salmonella – odpowiedzialne za zatrucia pokarmowe; pałeczki Escherichia coli – powodujące
zatrucia pokarmowe, zapalenia dróg moczowych, zatok, a nawet prowadzące do sepsy; pałeczki z
rodzaju Campylobacter – wywołujące ostre biegunki; jaja różnych pasożytów, np.: Enterobius
vermicularis – odpowiadający za owsicę u dzieci i dorosłych, oraz cysty pierwotniaków, np.:
Giardia lamblia – powodujące uporczywą lambliozę. Mogą być także obecne grzyby wywołujące
grzybicę skóry czy wirusy jak np.: wirus WZW typu A – wywołujący żółtaczkę pokarmową,
rotawirusy – odpowiedzialne za biegunki, bóle brzucha, a także wirusy grypy czy wiele odmian
koronawirusów, o których tak wiele ostatnio słyszymy.
Nawet jeżeli przed wejściem do kościoła spryskamy nasze ręce środkiem dezynfekcyjnym to
musimy pamiętać, że w czasie trwania Mszy Świętej będą one dotykały rzeczy lub miejsc, których
nie odkaziliśmy, np. ławek, ubrania, okularów, włosów, a także pieniędzy (będących siedliskiem
bardzo wielu zarazków) składanych na tacę.
Zatem wyciągnięta ręka do Komunii Świętej to potencjalne źródło zakażenia. Dlatego pragniemy
zwrócić uwagę na bardzo ważny punkt postępowania epidemiologicznego, jaki stanowi hamowanie
drogi zakażenia poprzez eliminowanie miejsc mogących być jego potencjalnym źródłem. Otóż
udzielając Komunii Świętej na rękę, robimy właściwie coś odwrotnego, bo poszerzamy możliwe
źródło zakażenia o dodatkowy element, jaki stanowi na tej drodze wyciągnięta ręka wiernego.
Należy także wspomnieć o jeszcze innym ważnym aspekcie udzielania Komunii Świętej, a
mianowicie przyjmowanej w tym momencie postawie (stojącej bądź klęczącej). Uważamy, że z
punktu widzenia epidemiologicznego również postawa stojąca sprzyja rozszerzaniu się infekcji,
bardziej bowiem naraża kapłana oraz wiernego na wzajemne zakażenie drogą kropelkową i
powietrzną wydychanymi wirusami przez to, że ich drogi oddechowe (usta i nos), a także spojówki
oczu są w bardzo bliskiej odległości. Odwrotnie jest w postawie klęczącej – usta, nos i oczy są na
różnych wysokościach i w większej odległości, co utrudnia przedostawanie się zarazków.
Podsumowując, należy stwierdzić, że z punktu widzenia medycznego udzielanie Komunii Świętej
bezpośrednio do ust i w postawie klęczącej jest formą zdecydowanie bezpieczniejszą i właściwszą
niż przyjmowanie Komunii Świętej do ręki i na stojąco.
W trosce o zdrowie wiernych pragniemy gorąco zaapelować do Episkopatu Polski, biskupów i
wszystkich kapłanów o rychły powrót do udzielania Ciała Pańskiego do ust i w postawie klęczącej.
Szczęść Boże!
W imieniu polskich lekarzy popierających list otwarty, z uprzejmą prośbą o jego przesłanie do
wszystkich Członków Episkopatu Polski.
Dr hab. n. med. Marek Baltaziak; patomorfolog
Prof. dr hab. n. med. Maria Elżbieta Sobaniec-Łotowska; patomorfolog
Prof. dr hab. n. med. Stanisław Sulkowski; patomorfolog
Lista polskich lekarzy katolickich popierających list otwarty w sprawie przyjmowania Komunii
Świętej:
1. Lek. Irena Andrusewicz-Szrot; anestezjologia
2. Dr n. med. Tadeusz Borowski-Beszta; psychiatria
3. Lek. Danuta Kossakiewicz; rehabilitacja
4. Lek. Kazimiera Pawłowska; pediatria
5. Lek. Alicja Przekop; choroby wewnętrzne
6. Prof. dr hab. n. med. Janusz Popko; chirurgia urazowo-ortopedyczna
7. Lek. Olga Szeląg; pediatria
8. Lek. Małgorzata Skibko; położnictwo i ginekologia
9. Lek. Wiesław Skibko; anestezjologia
10.Lek. Anna Grygorczyk; psychiatria
11.Lek. Justyna Piłasiewicz; psychiatria
12.Dr hab. n. med. Jolanta Wasilewska; pediatria i alergologia
13.Lek. Tadeusz Wasilewski; położnictwo i ginekologia
14.Dr n. med. Janusz Korfel; choroby wewnętrzne, endokrynologia, diabetologia
15.Dr n. med. Henryk Midro; psychiatria
16.Prof. dr hab. n. med. Maria Elżbieta Sobaniec-Łotowska; patomorfologia
17.Lek. Jan Kazimierz Tołwiński; neurologia Dr n. med. Ewa Wasilewska; choroby
wewnętrzne i hematologia
18.Lek. Wiesława Holak-Tałałaj; okulistyka
19.Lek. Janina Ziółkowska; medycyna pracy
20.Lek. Maria Konstantynowicz; laryngologia
21.Lek. Barbara Bińczak; stomatologia
22.Dr hab. n. med. Marek Baltaziak, patomorfologia
23.Lek. Józefa Borowska; radiodiagnostyka
24.Lek. Zenobia Borowska-Węsław; pediatria
25.Lek. Karolina Siemienowicz; medycyna rodzinna
26.Lek. Magdalena Dylewska; pediatria
27.Dr n. med. Monika Jedynak; anestezjologia
28.Lek. Monika Korfel; położnictwo i ginekologia
29.Dr n. med. Lucjan Słomkiewicz; położnictwo i ginekologia
30.Dr n. med. Anna-Maria Korfel; onkologia i radioterapia
31.Dr hab. n. med. Agnieszka Korfel; onkologia, hematologia
32.Lek. Aleksander Korfel Lek. Alexandra Korfel
33.Lek. Hubert Czerniak; choroby wewnętrzne
34.Dr n. med. Jan Szafraniec; psychiatria
35.Lek. Wanda Rzeszut; psychiatria
36.Prof. dr hab. n. med. Stanisław Sulkowski; patomorfologia
37.Dr hab. n. med. Joanna Maria Łotowska; patomorfologia
38.Dr n. med. Henryka Sobaniec; protetyka
39.Lek. Milena Żochowska-Sobaniec; pediatria
40.Prof. dr hab. n. med. Wojciech Sobaniec; neurologia dziecięca
41.Dr n. med. Stefan Sobaniec; stomatologia
42.Lek. Danuta Tarasiuk; medycyna rodzinna
43.Prof. dr hab. n. med. Krystyna Lisiecka-Opalko; stomatologia zachowawcza i fizjoterapia
44.Dr hab. n. med. Danuta Kijak; stomatologia zachowawcza i fizjoterapia
45.Prof. dr hab. n. med. Urszula Łebkowska; radiodiagnostyka
46.Dr hab. n. med. Wojciech Łebkowski; neurochirurgia
47.Dr n. med. Maria Rydzewska-Dudek; medycyna sądowa
48.Lek. Urszula Łapińska; choroby wewnętrzne, diabetologia; zdrowie publiczne
49.Dr hab. n. med. Anna Hryniewicz; choroby wewnętrzne
50.Prof. dr hab. n. med. Elżbieta Tryniszewska; pediatria i immunologia kliniczna
51.Prof. dr hab. n. med. Ryszard Rutkowski; choroby wewnętrzne i alergologia
52.Prof. dr hab. n. med. Maciej Kaczmarski; pediatria
53.Dr n. med. Anna Iwaszkiewicz-Pawłowska; pediatria
54.Lek. Ewa Baltaziak; dermatologia
55.Dr n. med. Dorota Korol; alergologia, pediatria
56.Dr n. med. Magda Szymańska; ginekologia, naprotechnologia
57.Lek. Monika Skowronek-Płachta; radiodiagnostyka
58.Dr n. med. Barbara Zarzycka; choroby wewnętrzne, endokrynologia, diabetologia
59.Lek. Halina Łupińska; alergologia, choroby płuc
60.Lek. Grażyna Wiśniewska; psychiatria
61.Prof. dr hab. n. med. Wiesław Zarzycki; choroby wewnętrzne, endokrynologia, diabetologia
62.Lek. Waldemar Ostapiuk; położnictwo i ginekologia
63.Lek. Cecylia Łuczaj; choroby wewnętrzne